ผลการเรียนรู้ครั้งที่ 4

บทที่ 4

การสร้างแบบจำลองความสัมพันธ์ของข้อมูล

     แผนภาพ E-R เป็นแบบจําลองเชิงแนวคิดเพื่อสื่อถึงเรื่องราวเกี่ยวกับข้อมูลและความสัมพันธ์ระหว่างข้อมูลบนระบบงานหนึ่งๆ โดย จุดประสงค์หลักของแบบจําลองชนิดนี้ก็คือ ต้องการสื่อความหมายเพื่อให้เกิดความเข้าใจตรงกันระหว่างผู้ออกแบบกับผู้ใช้ 

    ส่วนประกอบของแบบจําลอง E-R ประกอบด้วย เอ็นทิตี้, แอตทริบิวต์, ความสัมพันธ์ และข้อบังคับ 

    Entity คือสิ่งที่เราสนใจ ซึ่งอาจเป็นได้ทั้งบุคคล สถานที่ วัตถุ เหตุการณ์ หรือแนวคิดต่างๆ ที่ก่อให้เกิดกลุ่มของข้อมูลที่ต้องการ 

    Strong Entity หรือ Regular Entity เป็นเอ็นทิตี้ที่มีคีย์หลักเป็นของตัวเอง จัดเป็นเอ็นทิตี้ที่ไม่ขึ้นกับอ็นทิตี้ใด สัญลักษณ์ที่ใช้ คือ รูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า Weak Entity คือเอ็นทิตี้แบบอ่อน ไม่มีคีย์หลักเป็นของตัวเอง และไม่สามารถเกิดขึ้นได้ตามลําพัง และจะถูกกําจัดออกไปเมื่อ เอ็นทิตี้หลักถูกลบ สัญลักษณ์ที่ใช้คือรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าเช่นกัน แต่จะเป็นเส้นคู่ 

     Attribute คือคุณสมบัติของเอ็นทิตี้ สัญลักษณ์ที่ใช้คือรูปวงรี สําหรับแอตทริบิวต์ที่ถูกกําหนดเป็นคีย์หลักจะถูกขีดเส้นใต้กํากับไว้ 

     Attribute Domain เป็นการกําหนดขอบเขตค่าข้อมูลและชนิดของข้อมูลให้กับแอตทริบิวต์โดยโดเมนจะเป็นตัวกําหนดถึงความ เป็นไปได้ของข้อมูลในแอตทริบิวต์นั้นๆ 

     Simple Attribute คือแอตทริบิวต์ที่มีองค์ประกอบเดียว ไม่สามารถแตกเป็นข้อมูลย่อยได้อีก       Composite Attribute เป็นแอตทริบิวต์ที่มีองค์ประกอบอยู่หลายตัว มีข้อมูลย่อยหลายตัวภายในแอตทริบิวต์ 

     Single-Valued Attribute คือแอตทริบิวต์ที่บรรจุค่าเพียงค่าเดียว

     Multivalued Attribute คือแอตทริบิวต์ที่สามารถมีหลายค่าได้

     Relationship หมายถึงความสัมพันธ์ระหว่างเอ็นทิต

     ความสัมพันธ์แบบ Unary เป็นความสัมพันธ์ระหว่างเอ็นทิตี้เดียว หรือความสัมพันธ์แบบรีเคอร์ชีพ

     ความสัมพันธ์แบบ Binary เป็นความสัมพันธ์ระหว่างสองเอ็นทิตี้ 

     ความสัมพันธ์แบบ Ternay เป็นความสัมพันธ์ที่มีเอ็นทิตี้เข้ามาเกี่ยวข้อง 3 เอ็นทิตี้ด้วยกัน 

     ข้อบังคับ (Constraints) เป็นกระบวนการนําความสัมพันธ์และกฎเกณฑ์ทางธุรกิจมาบังคับใช้เพื่อเป็นเงื่อนไขการจัดเก็บข้อมูลใน ฐานให้เป็นไปอย่างเหมาะสมและถูกต้อง 

     กฎเกณฑ์ทางธุรกิจ (Business Rules) คือถ้อยแถลงที่กําหนดขึ้นมา ซึ่งเกี่ยวข้องกับกฎเกณฑ์ข้อบังคับทางธุรกิจ โดยมี จุดมุ่งหมายเพื่อรักษา ควบคุม และบังคับใช้ให้เป็นไปตามโครงสร้างและพฤติกรรมของงานนั้นๆ 

    ข้อบังคับบนความสัมพันธ์ เกี่ยวข้องกับ Cardinality Constraints และ Participation Constraints 

    Cardinality Constraints เป็นความสัมพันธ์ระหว่างเอ็นทิตี้ที่สามารถเป็นได้ทั้งแบบ 1:1, 1:M และ M:N 

    Participation Constraints คือข้อบังคับของการมีส่วนร่วม มีอยู่ 2 ชนิดคือ Total Participation และ Partial Participation 

    Total Participation หรือ Mandatory คือความสัมพันธ์แบบบังคับ แทนด้วยเส้นความสัมพันธ์แบบเส้นคู่ 

    Partial Participation หรือ Optional คือความสัมพันธ์แบบมีทางเลือก แทนด้วยเส้นความสัมพันธ์แบบเส้นเดี่ยว

   กับดักการเชื่อมต่อ เกิดขึ้นจากการเข้าใจผิดในเรื่องความหมายของความสัมพันธ์บางอย่าง ซึ่งจะมีทั้งปัญหาแบบ Fan Traps และ Chasm Traps 

   Fan Traps เป็นปัญหาที่มักพบบนความสัมพันธ์แบบ one-to-many สามารถแก้ไขได้ด้วยการปรับโครงสร้างแบบจําลองเสียใหม่ ให้ถูกต้อง 

  Chasm Traps เป็นปัญหาที่เกิดขึ้นบนแผนภาพ E-R ด้วยกสนไม่ได้โยงความสัมพันธ์ระหว่างเอ็นทิตี้จึงส่งผลให้ความสัมพันธ์นั้น ขาดหายไป วิธีแก้ไขก็คือ ให้เชื่อมความสัมพันธ์ให้กับเอ็นทิตี้เหล่านั้นเข้าด้วยกัน 

     กระบวนการออกแบบฐานข้อมูล มักจะเป็นรูปแบบทวนซ้ํา (Iteration) ที่สามารถย้อนกลับไปทบทวนหรือปรับปรุงแก้ไขส่วนที่ ผิดพลาดของขั้นตอนก่อนหน้าได้ มากกว่าจะเป็นไปตามลําดับขั้นตอนแบบเชิงเส้น